MỖI TUẦN MỘT CÂU CHUYỆN ĐẸP, MỘT CUỐN SÁCH HAY,

MỘT TẤM GƯƠNG SÁNG

Chú bé mang pyjama sọc

Tác giả John Boyne sinh năm 1971 tại Ireland. Trước Chú bé mang pyjama sọc, anh từng viết bốn cuốn sách khác, bao gồm The Thief of Time, The Congress of Rough Riders, Crippen và Next of Kin. Các tác phẩm của anh được dịch ra 17 ngôn ngữ khác nhau.

Chú bé mang pyjama sọc kể về Bruno - một cậu bé 8 tuổi lớn lên trong Chiến tranh thế giới thứ hai ở Berlin cùng với gia đình. Cậu sống trong một ngôi nhà lớn cùng bố mẹ và chị gái 12 tuổi tên là Gretel và hai cô người hầu Maria và Lars. Bố cậu bé là một sĩ quan Schutzstaffel có địa vị, sau khi có cuộc viếng thăm của Adolf Hitler và Eva Braun, được thăng cấp lên 'Commandant', và cả gia đình phải chuyển đến một vùng được gọi là Out-With (thực ra là Auschwitz).

Khi đến chỗ ở mới, Bruno cảm thấy nhớ nhà cũ, nhớ ông bà và ba người bạn thân nhất đời. Cậu không vui thích gì ngôi nhà mới. Nó chỉ có ba tầng lầu, luôn luôn có các binh sĩ ra vào và không có thành cầu thang đủ tốt để trượt xuống. Bruno cô đơn và không có ai để nói chuyện hay chơi đùa cùng, và ngôi nhà thì nhỏ đến mức chẳng cần phải khám phá. Tuy nhiên đến một ngày, khi Bruno nhìn ra khỏi cửa sổ, cậu nhìn thấy nhiều người cùng mặc bộ pyjama sọc giống nhau, và đội mũ sọc hoặc không có tóc. Là một đứa trẻ tò mò, Bruno hỏi chị mình rằng những người ấy là ai, nhưng cô bé không biết. Bố của chúng nói rằng, những người đó không hẳn là người. Họ là người Do Thái. Gretel đã từ một cô bé bình thường trở thành một người Nazi với sự giúp đỡ của gia sư Herr Lizst, nhưng Bruno không giống Gretel. Cậu bé vẫn thích sách phiêu lưu hơn sách lịch sử. Người gia sư đã nói với Bruno rằng:"Cháu sẽ trở thành một nhà thám hiểm vĩ đại nếu tìm thấy một người Do Thái tốt".

Bruno bị cấm ra sau nhà và khu vực xung quanh để khám phá và bố cậu rất nghiêm khắc trong việc này. Trong một lúc buồn chán, tò mò, Bruno lẻn ra sau nhà. Cậu phát hiện một cậu bé ở phía bên kia hàng rào. Thích thú vì chắc đứa trẻ này bằng tuổi mình, Bruno tự giới thiệu, thích thú mà không hay biết việc gì đang xảy ra bên kia hàng rào. Cậu bé người Do Thái tên là Shmuel. Cậu bị đưa đến đây với cha mình và bị bắt làm việc tại Auschwitz. Gần như mọi ngày hai cậu bé đều gặp nhau cùng một chỗ và sau đó trở thành bạn thân. Bruno và Shmuel còn có cùng ngày sinh nhật. Chúng đơn giản chỉ là một người sinh ra trong hai hoàn cảnh khác nhau, một là người Do Thái Ba Lan, một là người Đức. Bruno, xuyên suốt quyển sách cho thấy một sự hồn nhiên ngây thơ, trong khi bạn cậu Shmuel có vẻ hiểu biết mọi thứ xung quanh hơn vì cậu đã cảm thấy những đau khổ đầu đời.

Mẹ của Bruno thuyết phục bố cậu quay trở về Berlin, trong khi bố ở lại Out-With. Câu chuyện kết thúc khi Bruno chuyển bị để quay về nhà cùng mẹ và chị. Lần cuối, Bruno gặp Shmuel, mặc bộ pyjama sọc mà Bruno đã luôn miệng nhắc người bạn đem đến và chui vào bên trong hàng rào để giúp Shmuel tìm cha của cậu, người đã mất tích trong trại. Nhưng chúng không thể tìm được ông. Và rồi chúng bị buộc đi theo một nhóm người.

Không ai trong số hai đứa trẻ biết chúng đang đi đâu. Họ bị đưa vào một buồng hơi ngạt sau đó, mà Bruno nghĩ rằng chúng sẽ đợi ở đó đến khi hết mưa. Tác giả kết thúc câu chuyện với Bruno đang nghĩ ngợi cân nhắc, nhưng không sợ hãi, trong bóng tối nắm lấy tay Shmuel. "...Mặc cho sự hỗn loạn sau đó, Bruno vẫn nắm tay Shmuel và không điều gì trên đời này có thể thuyết phục cậu bé rời ra được".

Trong phần kết, gia đình của Bruno đã mất vài tháng để tìm cậu bé, trước khi người mẹ và Gretel quay về Berlin, và phát hiện rằng Bruno không có ở đó như họ đã nghĩ. Một năm sau, bố Bruno quay lại nơi mà các binh sĩ tìm thấy quần áo của cậu và sau khi kiểm tra chỗ này, ông phát hiện hàng rào không được gắn chặt xuống nền đất và có thể đủ chỗ cho một cậu bé cỡ Bruno lọt qua. Với thông tin này, ông biết được rằng chính họ đã xông hơi ngạt Bruno đến chết. Vài tháng sau, Hồng Quân giải phóng trại tập trung và yêu cầu bố Bruno đi với họ. Ông đi mà không phàn nàn một lời, vì "ông không quan tâm rằng họ sẽ làm gì ông nữa", tin rằng nỗi mất mát đứa con mình chính là một quả báo.

Vượt qua những ám ảnh về một giai đoạn đen tối của Đức Quốc xã, Chú bé mang pyjama sọc đã giúp mỗi người đọc nhận ra tình bạn chân thành đã giúp hai đứa trẻ vượt qua mọi nỗi sợ hãi, cô đơn. Chi tiết này cũng làm cho “cuốn sách này khó lòng nhẹ nhàng mang lại giấc ngủ ngon” - Observer. Cách tác giả để hình ảnh này kết thúc truyện càng làm cho tình bạn ấy trở nên mãnh liệt, kéo dài mãi mãi, không gì có thể chia cắt được. Chỉ một cái nắm tay nhưng đã làm bừng sáng nên tình ban giữa cái xã hội đen tối thời bấy giờ.